Wel kleine maar geen dodelijke drones voor minister Vandeput: "Boezemen me angst in"

Dronefans groot en klein verzamelden gisteren op de mijnsite van Genk voor de eerste Drone Convention. Ook minister Vandeput keek er zich de ogen uit het hoofd. Uit een uitgelekte nota bleek een paar weken terug al dat hij drones wil kopen voor het leger. In zijn speech op de conventie gaf hij voor het eerst meer uitleg bij die keuze.

In het leger van de toekomst beschikt volgens Vandeput zowel de land-, de lucht- als de zeemacht over drones. Niet als aanvalswapens, zoals de Amerikanen in Afghanistan en Irak drones gebruiken om bombardementen uit te voeren. Wel als ondersteuning voor de soldaten. De minister wil kleine drones kopen die kunnen helpen bij verkenningsopdrachten. Vergeet niet dat onze militairen in het buitenland vaak in een onbekende omgeving werken. Vandeput: "Bijvoorbeeld voor de marine zijn er verschillende toepassingen denkbaar: van informatievergaring op zee, zoals om de bewegingen van een naburig schip te observeren, of bij ontmijningsoperaties in havens."

Vandeput vermeldt het niet, maar denkt met de huidige actualiteit van de bootvluchtelingen ook aan het opsporen van drenkelingen.

Piloot nodig

Van aanvalsdrones is geen sprake. Zeker niet als het over de types gaat die zonder menselijke piloot kunnen. "Het geeft me koude rillingen wanneer ik lees over militaire projecten waarbij drones geprogrammeerd worden met artificiele intelligentie", zegt Vandeput. "Drones die zelf in staat zijn om te beslissen of een doelwit vijandig is of niet, én zelf beslissen om het doelwit uit te schakelen of niet. Zonder menselijke interventie. Gewoon een stukje software, een streepje code - dat zomaar gehackt kan worden - is hetgene dat beslist over leven en dood."

Vandeput onderstreept dat hij geen voorstander is van dit soort killer robots, die door sommige experts nochtans als de toekomst van de moderne oorlogsvoering in de lucht gezien worden. Voor hem blijft een menselijke piloot de beste keuze. Die - uiteraard met behulp van alle mogelijke electronica en snufjes - altijd zelf de situatie kan analyseren en de ultieme beslissing neemt. De keerzijde is wel dat je hem blootstelt aan gevaar.

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch heeft overigens al een campagne lopen tegen autonome drones, en ook binnen de Verenigde Naties gaan stemmen op voor een moratorium op dergelijke wapens.

Investeringen

Hoeveel drones Vandeput wil aanschaffen, is nog onbekend. De minister werkt momenteel aan een eerste versie van zijn hervormingsplannen voor het Belgische leger. Deze week toetst hij zijn plannen af met de coalitiepartners. Binnen een paar weken moet het dossier bij de ministerraad liggen.

Bedoeling is vooral om dan te beslissen in hoeverre er nieuw geld vrijgemaakt wordt voor het leger. Vandeput zegt hierover in zijn toespraak: "De keuze die ik aan de coalitiepartners heb voorgelegd is duidelijk: ofwel behouden we het bevroren budget ook tijdens de volgende legislaturen en evolueren we tegen 2030 per definitie naar een sterk afgeslankte vorm van Homeland Security. Ofwel gaan we als samenleving opnieuw investeren in onze veiligheid en evolueren we naar een modern, adaptief en hoogtechnologisch militair apparaat. Mijn ambitie is duidelijk: we moeten opnieuw investeren in defensie."